Na faate pawl thil pa khatkhat an tuah sual caanah nunzirh hmaisa ta loin dantat (punish) cih hlah aw. Daan natat hlan ah nunzirh hmaisa aw. Dantatnak cu netabik ah hmang ding sawn a si. Nu le pa hrekkhat cun an faate pawl nun an zirhhlan ah an dantat( kawk, thawi) cih men theu. Kawk lawng na kawk / thawi lawng nathawi (punishment) ih nun nazirh lo asi ahcun nundaan an thiamcuang lo ding. Kawk le thawinak lawng in umzia a nei lo. Faate pawl thin na tertu men ah a cang thei.
Nauhak Nunzirh daan phun - 5
1. Ralrinnak pek(Clear warning):
Nauhakpakhat in thil pa khatkhat a tuah sualtik ah dantat( punish) hlan ah ralringnak pek hmaisa le a tha. Ralrinnak (warning) cu veihnihnak in tam cu pe lo seh la a tha. Ralrinnak veihnih pekhnu thil pakhat an tuahsual mi cu an nawlhsal thotho a si ahcun dantat( punish) pek hrimhrim ding a si ko.
2. Neta thilcang theimi sim fiangnak
(explain the Consequence):
Nauhakpakhat cu nun nazirhtikah” tuahlah, tihlah” ti men kha a ngah lo. Tuah ter na duh lo nak thu le a tuah a silen ziangvek thil a cangthei tivek pawl kha fiangten sim hmaisa ta a tul.
3. Ningzak ter lo ding (avoid embarrassment):
Na faate pawl nun na zirhtikah an ning na zakter lo ding hi a thupi zet. Nauhak pawl nun kanzirh tikah an rualpi pawl hmai hrimhrim ah nunzirh lo le a tha. Nauhak pakhat cu nun zirh a ttulcaan ah a mahten hmunkhat ah ko in maw, khan sung tivek ah ko in maw (private place) nun zirh a tha. Ningzahnak in nauhak pawl thinlung khawruahnak lam a siatsuah thei a si.
4. Na lungawi lonak langter aw:
Nauhak pawl cu mi mithmai an theithei ve zo. Curuangah nauhak pakhat nun na sim tikah na thutaknak( seriousness) kha na hmai ah langter aw. Capoh phah tivek men in nun nazirh, na kawk a si ahcun an lo zum lo ding. Ttihkhal an lo ttih lo ding. Thil pa khatkhat an tuah sual caan khal ah an thil tuah sual mi parah an lungawi lonak kha na mithmai ah langter aw.
5. Sir awk caan pek aw: (sincere repentance)
Nauhak pakat cu thil an tuahsual ih nun nazirh thehhnu ah an thin lung ngaingai ten an sir awknak caan pe aw. An thiltuah sual mi pawl kha an sual a si ti an theifiang ding kha a thupi zet. Nu le pa ttihruang men ah sir awk siloin an mah rori in a tha lo, an sual asi ti thei in a sir awk a si len nidang khal ah a tuah nawn lo ding. An sir awk tik khalah sir awknak tongkam an tong mi “ sorry” tivek pawl kha tha ten ngaisak aw la, an sir awk mi par khal ah na cohlang ( accept) nak kha langter ve aw.
_______________________
Hram: INCC Magazine - 2016
No comments:
Post a Comment